Miasto szkół
W 13 wieku duchowieństwo miało monopol w zakresie wyższego stopnia edukacji. Dlatego też było rzeczą szczególną, że miasto Legnica w roku 1308 na swój wniosek otrzymało we Wrocławiu od biskupa Henryka I z Wierzbnej zezwolenie na założenie uczonej szkoły ze świeckimi nauczycielami. Gimnazjum miejskie w Legnicy stało się przez to najstarszą wyższą szkołą na Śląsku poza Wrocławiem i jedną z najstarszych w Niemczech. Jej tradycje kontynuuje gimnazjum Dörpfeld w Wuppertal.
Po tym jak szkoła przez długi czas ulokowana była w drewnianym budynku, miasto wybudowało w roku 1581 kamienny budynek z renesansowym portalem. On się zachował. W roku 1826 szkoła przeprowadziła się do dawniejszego klasztoru benedyktynek. Liczba uczniów wzrastała, tak że w latach 1865 do 1867 wzniesiono za sumę 120 000 talarów okazałą budowlę w stylu neoklasycystycznym z 80 pomieszczeniami. W latach trzydziestych placówka została przekształcona w gimnazjum realne a w roku 1937 przeniesiona z powrotem do klasztoru benedyktynek. Tam od roku 1880 ulokowana była założona w roku 1866 „Średnia Szkoła Realna dla chłopców”. Obie szkoły zostały połączone i otrzymały rok później nazwę „Szkoła Księcia Henryka – szkoła średnia dla chłopców“.
Drugą szkołą z wielką historią było "Johanneum". Jeszcze w czasie Wojny Trzydziestoletniej książę Georg Rudolf Legnicko-brzesko-wołowski założył w roku 1646 ze swych własnych pieniędzy fundację św. Jana jako szkołę łacińską dla ewangelickich nauczycieli i uczniów. Uczęszczanie było nieodpłatne przeznaczone zarówno dla biednych jak i bogatych. W roku 1708 szkoła została przekształcona w Akademię Rycerską dla śląskiej szlachty obu wyznań zakład nauczania o charakterze uniwersyteckim na wzór Wiedeńskiej Akademii Rycerskiej. Na Akademii uczyło się około 400 uczniów.
Proces nauczania odbywał się początkowo w bardzo kiepskich warunkach w budynkach fundacji św. Jana, następnie w latach od 1726 do 1735 wzniesiony został dla Akademii Rycerskiej nowy reprezentacyjny budynek. Kiedy przyszli Prusacy, placówka w roku 1741 stała się pruską Akademią Rycerską. Dopuszczono do niej uczniów pochodzących ze stanu mieszczańskiego. Ostatecznie Akademia była raczej Szkołą. W roku 1811 niegdysiejsza Akademia Rycerska stała się gimnazjum, które w roku 1901 zostało upaństwowione a w roku 1903 otrzymało nazwę „gimnazjum św. Jana”. Od roku 1938 było ono państwową szkołą średnią dla chłopców. Internat jednak został zachowany jako Akademia Rycerska.
“Szkoła Augusty Wiktorii“ została nazwana imieniem małżonki ostatniego cesarza niemieckiego. Ona powstała z prywatnej szkoły dla dziewcząt pani Luizy Kretschmar. W roku 1855 otrzymała nazwę „Miejska Szkoła Wyższego Stopnia dla Dziewcząt". Szkoła została uznana w roku 1868 przez rząd jako placówka publiczna, i dołączone zostało do niej Żeńskie Seminarium Nauczycielskie i Pedagogiczne. W roku 1912 Szkoła została przekształcona w liceum; dziewczęta mogły tu zdawać maturę.
”Zakład pani Koschmieder" był liceum prywatnym, nazwanym tak od pani Elisabeth Koschmieder. Od roku 1928 przedsięwzięcie to wraz z internatem nazywało się "Szkołą Elżbiety". Dziewczęta mogły zdawać tutaj maturę i kształcić się dalej w zawodzie nauczycielki i przedszkolanki. Poza tym dołączona była do niej Szkoła Gospodarstwa Domowego. W latach 1936 do 1938 szkoła została rozwiązana. Część Szkoły Gospodarstwa Domowego przeniesiona została do Szkoły Augusty-Wiktorii.
W roku 1873 została założona „Szkoła Rolnicza", która prowadziła do małej matury. Szkoła otrzymała później nazwę „Szkoła Rolnicza wyższego stopnia“. Poza tym była jeszcze Szkoła Rolnicza Związku Rolników.
Legnicki lekarz Wilhelm Karger próbował w roku 1704, po raz pierwszy w Niemczech, stworzyć głuchoniemym możliwość porozumiewania się. W roku 1831 w Legnicy założona została prywatna szkoła dla dzieci głuchoniemych. Z tego rozwinął się Zakład dla Głuchoniemych i Dom dla Głuchoniemych. Ostatecznie instytucja nazwała się „Krajowa-Szkoła dla Niesłyszących“.
W Legnicy znajdowały się jeszcze Szkoła Średnia dla Chłopców i Dziewcząt, do tego Szkoły Zawodowe, jak Szkoła Handlowa z małą maturą i Szkoła handlowa wyższego stopnia. Codziennie do Legnicy dojeżdżały setki mieszkających poza nią uczniów na lekcje do wszelkich rodzajów szkół.